Emekli Hekim Maaşı Neden Kesiliyor?
Emekli Hekim Maaşı Neden Kesiliyor?
Emekli hekim maaşlarının düşüklüğünden yakınırken, bir de maaş kesintisi sorunu ile başa çıkmaya çalışıyor. TTB, bu konuda sert bir açıklama yaptı.
Emekli Hekim Maaşı 2025…Son aylarda emekli hekim maaşlarında yapılan kesintiler hakkında bilgi edinmek ve emekli hekimlerin sorunlarını konuşmak üzere Türk Tabipleri Birliği heyeti tarafından SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ziyaret edildi. Ziyarete Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi adına TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Alpay Azap, Konsey Üyesi Dr. Nilüfer Ustael ve TTB Emekli Hekim Kolu Başkanı Dr. Mehmet Çakmak katıldı. TTB heyeti tarafından emekli hekim sorunları ve taleplerinin iletildiği ziyarette dile getirilen sorunlar ve yanıtları aşağıdaki gibi özetlenebilir:
EMEKLİ HEKİM MAAŞ HESAPLAMA YÖNTEMİ NASIL OLUYOR?
1.Son dönemde emekli hekimlerin maaşlarından geçmişte hatalı hesaplama yapıldığı gerekçesi ile kesintiler yapıldığı öğrenilmiştir.
- Söz konusu kesintilerin hesaplama yöntemi ve hukuki dayanağı nedir?
- Bu uygulamaya ilişkin olarak emekli hekimlere herhangi bir ön bilgi verilmemesi ve resmi tebligat yapılmamasının nedeni nedir?
- Bu kesintiler hangi hesaplama yöntemleri esas alınarak yapılmaktadır?
- Söz konusu kesintilerin uygulanmasında zaman aşımı süreleri gözetilmiş midir?
Yanıt: Yapılan kesintilerin emekli aylıklarından değil hekimlerin çalışırken aldıkları döner sermayenin emekli maaşlarına yansıyan bölümündeki (ilave ödeme) hesaplama hatalarından kaynaklanmıştır. 2022 yılına kadar emekli aylığına yapılan ilave ödeme hekimlerin çalışırken aldıkları ek ödemeler (performans) üzerinden hesaplanmaktaydı ve emekli aylığından farklı olarak otomatik bir sistem değil verilerin elle girildiği bir program üzerinden bu hesaplama yapılmaktaydı. Her bir hekimin her ay ne kadar performans aldığının girilmesi sonra bunun aylık ortalamasının hesaplanmasının hataya açık olacağından hareketle bir kontrol gerçekleştirildi. Bu kontrolde hatalı hesaplamalar olduğu görüldü. Yaklaşık 3000 hekime fazla ödeme, yaklaşık 6000 kadar hekime de eksik ödeme yapıldığı tespit edildi. Eksik ödeme yapılmış olan hekimlere ödemelerinin yapıldığı, fazla ödeme yapılmış hekimlerden maaşlarının belirli oranlarında (1/4’ü aşmamak üzere) kesinti yapacak şekilde taksitlendirildiği bildirildi. Kesinti veya fazla ödemenin toplam tutarının e-devlet üzerinden görebildiği düşünülerek tek tek tebligat yapılmadığı, bu nedenle bilgilendirmede eksik kalınmış olabileceği belirtildi. Bilgilendirmedeki eksikliği tamamlamak üzere Genel Müdür tarafından talimat verildi. Zaman aşımı olan 5 yıllık sürenin gözetildiği açıklandı. 2022 yılından sonra emekli aylığına yapılan ilave ödemenin bir çeşit makam tazminatı şeklinde ödendiği, çalışırken alınan performans üzerinden hesaplanmadığı, dolayısıyla bundan sonra böyle bir sorunun yaşanmayacağı iletildi.
ÖZEL HASTANEDE GÖREVLİ HEKİMLERİN MAAŞLARI NASIL HESAPLANIYOR?
2.Bilindiği gibi Özel Hastaneler Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle özel hastanelerde çalışan tüm hekimler için 4/A statüsünde çalışma zorunluluğu getirilmiştir. Bu çerçevede özel hastanede görev yapan ve aynı zamanda emekli aylığı almakta olan hekimlerin 4/A statüsüne geçirilmeleri halinde emekli maaşlarına yansıtılan ilave ödemenin kesileceği bunun da hekimler açısından mağduriyet doğuracağı bilinmektedir. Mağduriyetin giderilmesine yönelik Genel Müdürlüğünüz bünyesinde herhangi bir çalışma yapılması planlanmakta mıdır?
Yanıt: 2018 tarihli 7146 sayılı kanun ile emekli hekimlere emekli maaşlarına ek olarak diplomasına ve uzman olup olmamasına göre farklı tutarlarda İLAVE ÖDEME olarak adlandırılan ödeme bir emekli aylığı değildir. Kamudan emekli olmuş hekimlere özgü bir iyileştirme olması nedeni ile SGK’nin prim gelirlerinden değil genel bütçeden yani hazinedenödenmekte ve kanunla tarif edildiği gibi herhangi bir yerde bordrolu çalışmayan hekimlere ödeme yapılmaktadır. Amacı emekli aylığından başka geliri olmayan hekimlerin daha yüksek aylık alabilmesini sağlamaktır. 4/A statüsüne geçilerek gelir elde edildiğinde kanunda tarif edildiği gibi ödeme kesilmektedir. Bu ödeme biçiminde yapılabilecek değişiklik SGK’nin tasarrufunda değildir, ancak siyasi iradenin kanun yapması ile olabilir.
FARKLI STATÜDE EMEKLİ OLMUŞ HEKİMLERİN MAAŞLARI NASIL HESAPLANIYOR?
3. Farklı statüde emekli olmuş hekimlerin maaşları arasında ciddi fark olduğu bilinmektedir. Özellikle SSK ve Bağ-Kur’dan emekli olan hekimler arasında büyük bir çoğunluk asgari/taban emekli aylığı almaktadır. Bu tutar bildiğiniz gibi asgari ücretin bile altındadır. Emekli Sandığı statüsünden emekli olmuş hekimlere verilen ilave ücretin Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur’dan emekli olan hekimlere de verilmesiyle ilgili çalışmaya ihtiyaç vardır bu konuyla ilgili bir çalışma var mıdır?
Yanıt: SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur sistemleri her ne kadar kurumsal olarak birleşmiş olsa da mevzuatları farklıdır. 4/C olarak tanımlanan kamu emeklilerinden farklı olarak 4/A ve 4/B emeklilik tutarı hesaplanırken çalışırken yatırılan pirim esastır. 4/C mevzuatında mesleğin esas olduğu, kişiler emekli olduklarında hangi unvan ve kademeye sahipse sanki hep o düzeyde çalışmışçasına emekli aylığı hesaplandığı ve ilave ödemenin bir çeşit makam tazminatı şeklinde verilebileceği oysa diğerleri için toplamda yatırılan primin esas olduğu unutulmamalıdır. Çalışırken ödenen primler ne kadar yüksekse alınacak emekli maaşı da o kadar yüksek olmaktadır. Ayrıca herhangi bir meslek grubuna özel artış yapılamayacağı bunun anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olacağı açıktır. Tüm çalışanlar gibi hekimlerin de emeklilikte bağlanacak aylığıçalışırlarken öngörmesi ve buna göre davranması gerekir. Emekli olduktan sonra bu tür mesleğe özel düzenlemelerle sorunun çözülmesi ne yazık ki mümkün değildir.
Bu yanıt üzerine TTB heyeti tarafından, özellikle özel sağlık kuruluşlarında sigortalı olarak çalışan hekimlerin maaşlarını kendilerinin değil işverenin beyan ettiği, asgari ücretle çalışıyor gibi gösterebildiği bu nedenle emeklilikte mağdur olduğu iletildi. Bunun SGK nezdinde prim kaybına da neden olan bir uygulama olduğu bunu engellemenin hem hekimler hem SGK için çok önemli olacağı vurgulandı. Bunun için özellikli meslek gruplarının (hekim gibi) asgari ücretle çalıştırılamayacağı, bu meslek grupları için asgari bir ücret ve prim düzeylerinin belirlenmesi gerektiği, bunun hem kayıt dışılığın önlenmesi hem de hekim emeği sömürüsünün önüne geçilmesi bakımından önemli olduğu belirtilerek bu konuda yasal bir düzenleme yapılması talep edildi. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
